Τρίτη 26 Απριλίου 2011

To Παρίσι της Μπελ Επόκ

Μια ευχάριστη, ανάλαφρη γεύση από το Παρίσι μιας άλλης εποχής απολαύσαμε στην Εθνική Πινακοθήκη στις 3 Φεβρουαρίου με τους μαθητές του Α2 και του Γυμνασίου Κουβαρά.

Η έκθεση της Πινακοθήκης, που φέρει τον τίτλο "Παρίσι 1900, Άρ Νουβώ και Μοντερνισμός. Θησαυροί από το Petit Palais, Μουσείο Καλών Τεχνών της πόλης του Παρισιού", παρουσιάζει έργα της γαλλικής τέχνης από τις συλλογές του Petit Palais. Τα 200 περίπου εκθέματα, φωτογραφίες από μνημεία, πίνακες, κοσμήματα, χαρακτικά, αφίσες ταξινομημένα σε θεματικές ενότητες συνθέτουν την εικόνα ενός μαγευτικού παρισινού τοπίου, κοσμοπολίτικου και λαϊκού ταυτόχρονα την ονειρεμένη περίοδο της Μπελ Επόκ (1880-1914).

Στο κατώφλι του 20ου αιώνα, μέσα σε ένα κλίμα αισιοδοξίας και ελαφρότητας, που γεννά η βιομηχανική, οικονομική, τεχνολογική, επιστημονική και πολιτιστική ανάπτυξη, συνυπάρχουν και συγκρούονται διάφορες τάσεις και ρεύματα : ο Συμβολισμός, ο Ρεαλισμός, η Αρ Νουβώ με τη διακοσμητική υπερβολή της, ο Ιμπρεσιονισμός, ο Μοντερνισμός.

Η πρώτη ενότητα της έκθεσης, αφιερωμένη στην ιστορική Παγκόσμια Έκθεση του 1900 στο Παρίσι, εκφράζει απόλυτα τη μετάβαση από το 19ο στον 20ό αιώνα. Εκλεκτικά κτίρια με περίτεχνα και ανθηρά στολίδια, λαξευμένα στην πέτρα και στο μάρμαρο, δαντελένιες σιδηροκατασκευές καθώς και μοντέρνες οικοδομές από μπετόν αρμέ συνθέτουν τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής της εποχής.

Το Grand και το Petit Palais, ειδικά χτισμένα για την Παγκόσμια Έκθεση του 1900 ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, ενώ ο Πύργος του Άιφελ, προορισμένος για την Έκθεση του 1889, αποτελεί έναν αιθέριο ύμνο στο χάλυβα. Τα υπέροχα κιγκλιδώματα στις Πύλες του μετρό, τα βλαστόμορφα φανάρια του Quimard , οι σιδηροδρομικοί σταθμοί Gare de Lyon και Gare d ' Orsay (σήμερα ομώνυμο Μουσείο) είναι μερικά από τα μνημεία που φέρουν τη σφραγίδα της αισθητικής της Μπελ Επόκ και της Αρ Νουβώ.

Η ελληνική συμμετοχή στην Έκθεση του 1900, δεύτερη θεματική ενότητα, εκπροσωπείται από ζωγράφους και γλύπτες τα έργα των οποίων παρουσιάζονται σε ένα ναόμορφο βυζαντινό κτίσμα από σφυρήλατο σίδερο και ανθηρή διακόσμηση της Αρ Νουβώ, κατασκευή του γάλλου αρχιτέκτονα Lucien Magne. Μετά το πέρας της Έκθεσης, ο ναός αυτός θα μεταφερθεί και θα ξανασυναρμολογηθεί στην Αθήνα, στη Λεωφόρο Συγγρού. Σήμερα στεγάζει τον Άγιο Σώστη Νέας Σμύρνης. Καλλιτέχνες όπως ο Γεώργιος Ιακωβίδης, Παύλος Μαθιόπουλος, Ιάκωβος Ρίζος, Νικηφόρος Λύτρας και Οδυσσέας Φωκάς θα διακριθούν για τις δημιουργίες τους ενώ ο Νικόλαος Γύζης, καθηγητής στο Μόναχο, εκθέτει την "Εαρινή Συμφωνία" με τη γερμανική συμμετοχή.

Οι υπόλοιπες ενότητες της έκθεσης μας βυθίζουν στο κλίμα της Μπελ Επόκ: ακαδημαϊκοί και μοντέρνοι ζωγράφοι σκιαγραφούν σκηνές από την καθημερινή ζωή του Παρισιού, ιμπρεσιονιστές αιχμαλωτίζουν την κίνηση του αστικού τοπίου με τα καθαρά τους χρώματα. Μας μεταφέρουν στα πολυτελή σαλόνια, τις λέσχες των μεγαλοαστών, τα καμαρίνια των θεατρίνων, τα θορυβώδη βουλεβάρτα χωρίς να παραλείψουν τη σκληρή πραγματικότητα λαϊκών ανθρώπων και βιοπαλαιστών.

Η "Παριζιάνα" υπέρκομψη κυρία , ματαιόδοξη, εντυπωσιακή με πολυτελή ενδύματα και κοσμήματα μοιάζει στους πίνακες της έκθεσης σα να αναδύεται μέσα από τις μαγικές σελίδες του θρυλικού μυθιστορήματος του Μαρσέλ Προυστ "Αναζήτηση του χαμένου χρόνου". Κορυφαίο έργο της ενότητας αποτελεί ο μνημειώδης πίνακας του Georges Clairin με τη μορφή της διάσημης Γαλλίδας τραγωδού Σάρα Μπερνάρ. Η ηθοποιός ντυμένη με μακρύ λευκό φόρεμα από αστραφτερό σατέν, φινιρισμένο με λευκά φτερά και δαντέλες απεικονίζεται ξαπλωμένη σε ένα κόκκινο, πλούσια διακοσμημένο σοφά. "Το κορμί της και η στάση της σχεδιάζουν την αραμπέσκ, που χαρακτηρίζει την Αρ Νουβώ, μια κυματοειδή γραμμή που τη συνεχίζει ο ξαπλωμένος στα πόδια της λευκός σκύλος. Ο Clairin κατάφερε να συνθέσει ... μια μεθυστική συμφωνία σε λευκό, χρυσό και κόκκινο που μας βυθίζει και πάλι στο μαγικό κόσμο του Μarcel Proust", σχολιάζει η διευθύντρια της Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα.

Οι διακοσμητικές τέχνες εκπροσωπούνται στην έκθεση από λιθογραφίες-μελέτες μοντέρνων εσωτερικών χώρων και σχέδια κοσμημάτων που προτείνονταν ως πρότυπα για τους χρυσοχόους-εκτελεστές των κοσμημάτων. Θρυλικοί σχεδιαστές όπως ο René Lalique εργάζονται σε σπουδαίους οίκους της Place Vendôme.

Τέλος το κεφάλαιο του Μοντερνισμού συμπληρώνεται με σχέδια, χαρακτικά και αφίσες εποχής που προέρχονται από τις πλούσιες συλλογές της Πινακοθήκης: Picasso, Bonnard, Toulouse - Lautrec είναι μερικά από τα διάσημα ονόματα της συλλογής.

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, οι μαθητές κατέγραψαν στα φύλλα εργασίας τα έργα που τους εντυπωσίασαν καθώς και το λόγο. Στις προτιμήσεις τους συγκαταλέγονται δημιουργίες με θέμα τη φύση και τις ομορφιές της, την οικογένεια σε τρυφερές στιγμές, τους απλούς ανθρώπους σε σκηνές από την καθημερινή ζωή. Για τους μαθητές μας, τα παιδιά μας, κατά πως φαίνεται, η Ωραία Εποχή – Μπελ Εποκ δεν είναι παρά η πανδαισία της φύσης, η οικογενειακή ευτυχία, η ανεπιτήδευτη απλότητα!
Ακολούθησε βράβευση των καλύτερων εργασιών με γαλλικά περιοδικά (Okapi, Star ).


Ας σημειωθεί εδώ ότι οι μαθητές που συμμετείχαν στη συγκεκριμένη εκπαιδευτική επίσκεψη, διδάσκονται τη γαλλική ως δεύτερη ξένη γλώσσα. Σε όλους τους συμμετέχοντες βέβαια μοιράστηκαν αυτοκόλλητα και σοκολατολιχουδιές, κάτι σαν τις petites madeleines του Προυστ, σε μια ίσως ασυνείδητη προσπάθεια να εγγράψουμε στη μακροχρόνια μνήμη των μαθητών μας μια εύγεστη σκηνή Ωραίας Σχολικής Εποχής!


Georges Jules Victor Clairin (1843-1919)
Προσωπογραφία της Sarah Bernhardt 1876
Λάδι σε μουσαμά, 250 x 200 εκατοστά

Βραβεύτηκαν οι εργασίες των ομάδων:
(Α)
1.Μάμαλη Αγγελική.
2.Μπαλαούρα Αιμιλία
3.Μπερκέτη Άννα
4.Ορφανού Κέλλυ

(Β)
1.Μαλανδράκης Μιχαήλ-Άγγελος
2.Μαντάλας Χρήστος
3.Μπούρας Αλέξανδρος
4.Ντζούρβας Γιώργος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου