Μερικές αρνητικές επιπτώσεις ... των ανταμοιβών

Από το εξαιρετικό άρθρο

του Thomas Gordon:
" The Case Against Disciplining Children at Home or in School"
(το οποίο πρωτοεκδόθηκε στο Rerson-Centered Review,
Vol.3, n.1, February 1988),

Ένα μικρό απόσπασμα λοιπόν

(σε δική μου μετάφραση):

Μερικές αρνητικές επιπτώσεις της επιβράβευσης

Οι περισσότεροι άνθρωποι ήδη έχουν γνώση των αρνητικών επιπτώσεων της προσπάθειας ελέγχου των παιδιών με την ανταμοιβή:

1) Τα παιδιά αρχίζουν να "δουλεύουν για τις επιβραβεύσεις", όπως για παράδειγμα οι σπουδαστές που δουλεύουν για τη βαθμολογία αντί για τη μάθηση.

2) Τα παιδιά μπορούν να γίνουν εθισμένα στο να παίρνουν επιβραβεύσεις - αναζητούν κατά συνήθεια επαίνους, επιδοκιμασία ή θετικά σχόλια, όπως και χειροπιαστά βραβεία.

3) Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν αρχίζουν να διακρίνουν την κρυμμένη ατζέντα (τον έλεγχο) πίσω από τις ανταμοιβές των ενηλίκων.

4) Ο έπαινος συχνά μεταφέρει στα παιδιά ένα συγκεκριμένο στοιχείο μη αποδοχής, όπως σ' αυτή τη δήλωση, για παράδειγμα, "Σήμερα κατανόησες το  μάθημα γιατί δεν ονειροπολούσες όπως χθές".

5) Τα παιδιά συχνά δεν εμπιστεύονται τον έπαινο, όταν δεν συμφωνεί με τη δικιά τους αυτο-εικόνα (αυτο-αντίληψη).

6) Ο έπαινος και οι άλλες επιβραβεύσεις ανυψώνουν αντιζηλίες και την ανταγωνιστικότητα μεταξύ των παιδιών.

...

άρθρο εναντίον της πειθαρχίας και του ελέγχου στο σπίτι ή το σχολείο, 
τουλάχιστον εκείνης της μορφής πειθαρχίας
μέσω της άσκησης Δύναμης, Πίεσης, Ελέγχου, Εξουσίας ή Αυθεντίας,
(αρχίζω με κεφαλαίο γράμμα μονάχα για να τονίσω την εξωτερικά τιθέμενη εξουσία,
την κατοχή -από κάποιον- εξουσίας και δύναμης πάνω σε κάποιον άλλο)

σε αντίθεση με την αυθεντία-έλεγχο-πειθαρχία διαμέσου της
απόκτησης (ειδικών) γνώσεων
ή
επαγγελματικής ή εργασιακής εξειδίκευσης,
ή
μέσω αμοιβαίας συμφωνίας
...
Το άρθρο βέβαια προχωρά
με τις ανεπάρκειες και τους κινδύνους της τιμωρίας

καθώς και με την πρόταση των γνωστών πια από τον Gordon
εναλλακτικών τρόπων
για τα θέματα πειθαρχίας ή αυτοπειθαρχίας των παιδιών:
Συμμετοχή τους στο καθορισμό των κανόνων
Μη-επικριτικά "εγώ-μηνύματα"
Συμμετοχική διαχείριση στα σχολεία
Βοήθεια προς τα παιδιά για την εύρεση των δικών τους λύσεων στα προβλήματά τους
Η "κανένας-χαμένος" μέθοδος για την διευθέτηση των συγκόύσεων κλπ
...
O Thomas Gordon λοιπόν, λίγο πιο "μεθοδικός" στα πλάισια
της Προσωποκεντρικής Προσέγγισης
όπου κάθε "μέθοδος" και "τεχνική" ασφαλώς και ΔΕΝ αποτελεί την ουσία
αυτού που θα ονομάζαμε Στάση,
η οποία βασίζεται στην ενσυναίσθηση, την άνευ όρων αποδοχή και τη γνησιότητα

Γνωστός για τα "κλασσικά" του προγράμματα:


Teacher Effectiveness Training (T.E.T.)

(Gordon, T. (1999). Ο αποτελεσματικός δάσκαλος. (μτφρ.Β. Κοντογιώργος, Π. Ορφανίδης Αθήνα: Ευρωσπουδή  Εκπαιδευτήρια   «Κωστέα  – Γείτονα»)

και Parent Effectiveness Training (P.E.T.)

αλλά και το "Group-Centered Leadership and  Administration" 

στο πολύ σημαντικό βιβλίο
του Carl Rogers:
"Client-Centered Therapy"