Το Πολυτεχνείο του χτες στο σχολείο του σήμερα

Σε λίγες μέρες γιορτάζουμε άλλη μια επέτειο του Πολυτεχνείου. Για άλλη μια φορά θα επαναλάβουμε τραγούδια, ντοκιμαντέρ, σχολικές γιορτές...
Κι ύστερα; Το απόλυτο τίποτα, τουλάχιστον για τους περισσότερους μαθητές.

Υπάρχει τρόπος να εξαφανίσουμε αυτήν την ανία από τα μάτια των παιδιών;

-Να καταργήσουμε τις σχολικές γιορτές, ακόμα και αυτήν την πορεία, που κάθε χρόνο με πανομοιότυπο τρόπο καταλήγει σε ξέπνοα συνθήματα μπροστά από την Αμερικάνικη Πρεσβεία ή στο γνωστό κλεφτοπόλεμο κουκουλοφόρων και ΜΑΤ μπροστά από το Πολυτεχνείο, λένε πολλοί. Τίποτα από αυτά δεν έχει νόημα.

Ειδικά σε μια νεολαία που δεν έχει ζήσει τίποτα από τα βιώματα της γενιάς του ΄73, που δεν έχει δει τανκς να περιφέρονται στους δρόμους, όλα αυτά τα επαναστατικά μηνύματα μάλλον δεν έχουν να τους πουν τίποτα.

-Και τι με νοιάζει εμένα τι έγινε κάποτε (παρεπιπτόντως, έχουν περάσει 37 χρόνια) στο Πολυτεχνείο; Εγώ σήμερα ζω σε ένα σύστημα που συνεχώς με προδίδει, σε ένα σχολείο που δε μου λέει τίποτα ουσιαστικό, σε μια οικογένεια που δε με ακούει. Τελικά, ποια είναι η δική μου θέση; Είτε μπω στο Πανεπιστήμιο είτε όχι το πιο πιθανό είναι να καταλήξω άνεργος, και μάλιστα σε μια χώρα που, όπως φαίνεται, βαδίζει κατευθείαν στη χρεωκοπία. Το καλύτερο που θα έχω να κάνω σε δέκα χρόνια θα είναι να μεταναστεύσω. Αυτά και άλλα τέτοια -και με το δίκιο του- θα πει ο κάθε έφηβος στην Ελλάδα του 2010.

Τι να αντιτείνει κανείς σε μια τόσο ειλικρινή και γεμάτη αγανάκτηση θέση; Νομίζουμε ότι τα παιδιά στην εφηβία δεν ακούν τίποτα, ότι είναι στο δικό τους κόσμο, γιατί συνήθως δεν αντιδρούν όταν οι μεγάλοι τους μιλάμε. Και τι τους λέμε άλλωστε; Συνήθως τους επικρίνουμε για συμπεριφορές, τους υπενθυμίζουμε τις υποχρεώσεις τους και σχολιάζουμε το ντύσιμό τους. Και βέβαια υποθέτουμε ότι τα παιδιά δεν έχουν σεβασμό και άποψη για τίποτα.

Αν όμως κάποια στιγμή το παιδί νιώσει τόση πίεση και τελικά μας κάνει τη χάρη να εκφραστεί, με έκπληξη διαπιστώνουμε ότι οι νέοι έχουν άποψη και πολύ μεγαλύτερη συναίσθηση του πού βρίσκονται σε σχέση με τους μεγαλύτερους. Τότε βλέπουμε την οργή και την αγανάκτηση στα μάτια τους, για όλα όσα συμβαίνουν γύρω τους.
Και το σημείο αυτό είναι κρίσιμο: εκείνη τη στιγμή οι περισσότεροι, γονείς ή δάσκαλοι, αρχίζουμε τις στείρες διδαχές:
- Πρέπει να σέβεσαι την ιστορία και τους ήρωες...πρέπει... πρέπει...

Τότε, το παράθυρο που για μια στιγμή μόνο άνοιξε μπροστά μας κλείνει ερμητικά και το παιδί παραμένει στο σκοτάδι αυτών των συναισθημάτων. Άλλωστε είναι δύσκολο να καταφέρει κανείς να κρατήσει αυτό το παράθυρο ανοιχτό, αυτά τα μάτια να τον κοιτούν όχι με απαξίωση, αλλά αληθινά, ίσια στα μάτια...

Θα μπορούσαμε όμως να χαμηλώσουμε τους τόνους και να αφήσουμε στην άκρη τις άμυνές μας απέναντι στο παιδί. Τότε θα απελευθερωνόταν από μέσα μας και η δική μας οργή και αγανάκτηση. Θα παίρναμε τα παιδιά από το χέρι και θα τους λέγαμε πως, ναι, δεν έχουμε κανέναν εύκολο δρόμο να τους δείξουμε και καμιά εύκολη απάντηση να τους δώσουμε. Θα παραδεχόμαστε ότι δεν έχουμε κανέναν κόσμο όμορφο κι αγγελικά πλασμένο να τους δώσουμε.

Όμως το πιο σημαντικό θα ήταν πως θα κρατούσαμε ο ένας το χέρι του άλλου. Το πιο σημαντικό θα ήταν πως θα νιώθαμε για μια φορά πως δεν είμαστε αντίπαλοι, πως οι ψυχές μας αγγίζουν η μια την άλλη, πως το κενό μεταξύ μας δεν υπάρχει πια.

Τότε θα μπορούσαμε πολύ απλά εμείς να πούμε στα παιδιά και τα παιδιά να καταλάβουν πως τίποτα στη ζωή δεν κερδίζεται χωρίς αγώνα.

Πως δεν υπάρχει καμιά επανάσταση που δεν ξεκινά από την ψυχή.

Πως η γνώση της ιστορίας του Πολυτεχνείου δεν είναι ένα μάθημα για το σχολείο, αλλά ένα μάθημα για την ίδια τη ζωή...

Πως κι εκείνοι οι φοιτητές πάλευαν τις ίδιες χίμαιρες, είχαν τα ίδια αδιέξοδα.

Πως καθώς στέκονταν μπροστά από τις πόρτες του Πολυτεχνείου και φώναζαν "Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία", φώναζαν για αυτά που και σήμερα όλοι θα ήθελαν να φωνάξουν.

Πως ήταν κι αυτοί παιδιά...

Τότε ίσως να απαγγέλλαμε μαζί τη Ρωμιοσύνη του Ρίτσου, θα ακούγαμε μαζί το "Ένα το χελιδόνι κι η άνοιξη ακριβή..."χωρίς να νιώθουμε ανία...Ίσως και να το σιγοψιθυρίζαμε...

Θα μπορούσαμε...


Προτείνουμε να παρακολουθήσετε το παρακάτω βίντεο

(το οποίο με τρόπο σύγχρονο αναφέρεται στα γεγονότα του Πολυτεχνείου)

(από το αρχείο της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης)

"Ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ που με ένα σύγχρονο τρόπο αναφέρεται στα γεγονότα του Πολυτεχνείου του 1973…Ένας νέος βρίσκει τυχαία ξεχασμένα γράμματα της μητέρας του από τις μέρες της εξέγερσης και μέσα από αυτά βιώνει μια πρωτόγνωρη συγκίνηση."